- Gotik Grotesk Türleri
- Gotik Grotesklerin Anlamı ve Sembolizmi
- Gotik Grotesklerin Kullanımları
- Gotik Grotesklerin Önemi
- II. Gotik Groteskler
- III. Gotik Grotesklerin Özellikleri
- IV. Gotik Grotesk Örnekleri
- V. Gotik Grotesklerin Kullanımları
- VI. Gotik Grotesklerin Önemi
- VII. Gotik Grotesklerin Eleştirisi
- VIII. Modern Gotik Groteskler
Gotik groteskler, Orta Yüzyıl’da popüler olan bir mimari heykel türüdür. Çoğu zaman kiliselerin ve katedrallerin dış cephelerinde bulunurlar ve çoğu zaman iblisler, ejderhalar ve canavarlar benzer biçimde fantastik yaratıkları tasvir ederler.
Grotesklerin uzun ve karmaşa bir zamanı vardır ve anlamları ve sembolizmleri bugün hala bilim adamları tarafınca tartışılmaktadır. Bazıları bunların yalnız dekoratif amaçlı olduğuna inanırken, ötekiler daha derin bir dini ya da felsefi algılama haiz olduğuna inanmaktadır.
Anlamları mutlaka, groteskler Gotik mimarinin mühim bir parçasıdır. Bu muhteşem binalara bir tutam tuhaflık ve gizem katarlar ve seyircide bir şaşkınlık ve hayranlık duygusu yaratmaya destek olurlar.
Gotik Grotesk Türleri
Grotesklerin pek oldukca değişik türü vardır sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
- Hayvanlar: Groteskler çoğu zaman aslan, ejderha ve grifon benzer biçimde hayvanları tasvir eder. Bu hayvanlar çoğu zaman fantastik ya da abartılı bir biçimde gösterilir ve öteki yaratıklar ya da nesnelerle birleştirilebilirler.
- İnsanlar: Groteskler ek olarak insanları realist ya da fantastik bir biçimde tasvir edebilir. Bu figürler muhtelif pozlarda ve aktivitelerde gösterilebilir ve ilginç ya da abartılı giysiler giyiyor olabilirler.
- Nesneler: Groteskler bitkiler, çiçekler ve ağaçlar benzer biçimde nesneleri de tasvir edebilir. Bu nesneler çoğu zaman stilize edilmiş ya da çarpıtılmış bir biçimde gösterilir ve öteki yaratıklar ya da figürlerle birleştirilebilir.
Gotik Grotesklerin Anlamı ve Sembolizmi
Grotesklerin anlamı ve sembolizmi bugün hala bilim adamları tarafınca tartışılmaktadır. Bazıları bunların yalnız dekoratif amaçlı olduğuna inanırken, ötekiler daha derin bir dini ya da felsefi algılama haiz olduğuna inanmaktadır.
Grotesklerin ihtimaller içinde yorumlarından biri, insan doğasının karanlık tarafını temsil etmeleridir. Bu figürler çoğu zaman çirkin, deformasyona uğramış olmuş ya da canavarca olarak tasvir edilir ve bu tarz şeyleri yaratan insanların korkularını ve endişelerini temsil ediyor olabilirler.
Grotesklerin bir öteki ihtimaller içinde yorumu, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini temsil etmeleridir. Bu figürler çoğu zaman melekler ya da öteki dini figürler tarafınca yenilmiş ya da yok edilmiş olarak gösterilir ve kötülüğün nihayetinde yenileceği umudunu temsil edebilirler.
Netice olarak, grotesklerin anlamı ve sembolizmi, bireysel izleyicinin yorumlamasına bağlıdır. Bu figürler, insan durumunun bir yansıması olarak görülebilir ya da iyiliğin kötülüğe olan gücünün bir hatırlatıcısı olarak görülebilir.
Gotik Grotesklerin Kullanımları
Gotik groteskler çoğu zaman kiliselerin ve katedrallerin dış cephelerinde dekorasyon olarak kullanılırdı. Saraylar ve kaleler benzer biçimde öteki binalarda da kullanılırdı. Groteskler çoğu zaman en oldukca insan tarafınca görülebilecekleri alanlara, mesela binaların cephelerine ya da çatılara yerleştirilirdi.
Groteskler muhtelif nedenlerle kullanılmıştır. Bir binaya birazcık tuhaflık ya da gülmece katmak için kullanılabilir ya da politik ya da dini bir izahat yapmak için kullanılabilir. Groteskler ek olarak fena ruhları uzaklaştırmak ya da binayı zarardan korumak için de kullanılabilir.
Gotik Grotesklerin Önemi
Gotik groteskler, Gotik mimarinin mühim bir parçasıdır. Bu muhteşem binalara bir tutam tuhaflık ve gizem katarlar ve seyircide bir şaşkınlık ve hayranlık duygusu yaratmaya destek olurlar. Groteskler ek olarak insan durumunun bir hatırlatıcısıdır ve insan doğasının karanlık tarafının bir yansıması olarak görülebilirler.
Gotik groteskler günümüzde de popülerliğini sürdürüyor. Bunlar dünyanın her yerindeki binalarda bulunabilir ve çoğunlukla yine üretilirler.
Antet | Yanıt |
---|---|
Grotesk | Grotesk, fantastik ya da düşsel yaratıkların yer almış olduğu bir mimari heykel türüdür. |
Mimarlık heykeli | Mimari heykel, bir binaya ya da başka bir yapıya entegre edilmiş heykeldir. |
Gotik | Gotik mimari, Orta Yüzyıl’da Avrupa’da ortaya çıkan bir mimari tarzıdır. |
Fantastik | Fantastik, düşsel ya da asılsız olan şeyleri anlatım eder. |
Heykel | Heykel, 3d sanat eserleri yaratma sanatıdır. |
II. Gotik Groteskler
Gotik groteskler ilk başlarda 12. yüzyılın sonlarında şimal Fransa mimarisinde ortaya çıktı. Başlarda kiliselerde ve katedrallerde dekoratif öğeler olarak kullanıldılar, sadece yakın zamanda daha detaylı hale geldiler ve muhtelif fantastik yaratıkları içermeye başladılar. Groteskler çoğu zaman kötülüğü ya da insan doğasının karanlık tarafını temsil etmek için kullanılırdı, sadece bir gülmece ya da şakacılık duygusunu iletmek için de kullanılabilirlerdi.
III. Gotik Grotesklerin Özellikleri
Gotik groteskler şu özelliklerle karakterize edilir:
- Abartılı, çarpıtılmış özellikler
- Fantastik yaratıklar ve melez hayvanlar
- İnsan ve hayvan formlarının birleşimi
- Nüktedan, esprili ve ara ara de grotesk imgeler
IV. Gotik Grotesk Örnekleri
Gotik groteskler kiliseler, katedraller ve saraylar dahil olmak suretiyle muhtelif mimari ortamlarda bulunabilir. En meşhur örneklerden bazıları şunlardır:
- Paris’teki Notre-Dame Katedrali’ndeki gargoyle’lar
- Chartres Katedrali’nin cephesindeki groteskler
- Saint-Denis Bazilikası’nın avlusundaki groteskler
- Floransa’daki Palazzo Vecchio’daki groteskler
- Venedik’teki Dükler Sarayı’ndaki groteskler
Bu groteskler biçim ve mevzu bakımından çeşitlilik gösterir, sadece tüm bunlar ortak bir gülmece ve tuhaflık duygusunu paylaşır. Çoğu zaman hayvanları, can alıcıları ve öteki fantastik yaratıkları tasvir ederler ve çoğu zaman geçiş alanlarını süslemek ya da fena ruhları uzaklaştırmak için kullanılırlar.
V. Gotik Grotesklerin Kullanımları
Gotik groteskler, Gotik mimaride muhtelif amaçlar için kullanılmıştır. Çoğu zaman kiliselerin ve katedrallerin dış cephelerini süslemek için kullanılırdı ve ek olarak iç duvarlarda ve tavanlarda da bulunabilirdi. Groteskler çoğu zaman aşağıdakileri temsil etmek için kullanılırdı:
- Kötülüğün simgesi olarak grotesk
- Mizahın sembolü olarak grotesk
- Doğurganlığın simgesi olarak grotesk
- Grotesk, grotesk bedenin sembolü olarak
Groteskler, Gotik kiliselerde ve katedrallerde gizem ve merak duygusu yaratmak için de kullanılırdı. Çoğu zaman karanlık ve gizli saklı alanlara yerleştirilirlerdi ve burada izleyiciyi şaşırtıp memnun ederlerdi. Groteskler, seyirciye günahın tehlikeleri hakkındaki bir uyarma ya da Allah’nın gücünün bir hatırlatıcısı benzer biçimde bir bildiri iletmek için de kullanılabilirdi.
Gotik groteskler, Gotik mimarinin büyüleyici ve karmaşa bir yönüdür. Bu tarz şeyleri yaratan ortaçağ sanatçılarının yaratıcılığının ve hayal gücünün bir kanıtıdır. Groteskler günümüzde de popülerliğini sürdürmektedir ve heykel, fotoğraf ve film benzer biçimde muhtelif çağıl sanat formlarında bulunabilirler.
VI. Gotik Grotesklerin Önemi
Gotik groteskler oldukca sayıda bilimsel nitelikli münakaşa ve yorumun mevzusu olmuştur. Birtakım akademisyenler bunların yalnızca dekoratif öğeler bulunduğunu savunurken, ötekiler daha derin simgesel anlamlara haiz olduklarını ileri devam etmiştir.
Gotik grotesklerin ihtimaller içinde yorumlarından biri, insan doğasının karanlık tarafını temsil etmeleridir. Çoğu zaman deformasyona uğramış olmuş ya da canavarsı yaratıklar olarak tasvir edilirler ve onları yaratan insanların tehlike ve endişelerinin bir yansıması olarak görülebilirler.
Gotik grotesklerin bir başka yorumu da naturel dünyanın kaosunu ve düzensizliğini temsil etmeleridir. Çoğu zaman çarpıtılmış ya da dönüştürülmüş hayvanlar, bitkiler ve öteki naturel nesneler olarak tasvir edilirler. Bu, naturel dünyayı korku ve belirsizlik yeri olarak kabul eden ortaçağ dünya görüşünün bir yansıması olarak görülebilir.
En son, birtakım akademisyenler Gotik grotesklerin psikolojik ve maddi dünya arasındaki gerilimi temsil ettiğini ileri sürmüşlerdir. Bunlar çoğu zaman hem insan bununla beraber hayvan olan ya da hem insan bununla beraber hayvan özelliklerine haiz yaratıklar olarak tasvir edilir. Bu, maddi dünyanın psikolojik dünyanın bir yansıması olduğu yönündeki ortaçağ inancının bir yansıması olarak görülebilir.
Anlamları mutlaka, Gotik groteskler Gotik mimarinin büyüleyici ve mühim bir parçasıdır. Bu tarz şeyleri yaratan ortaçağ sanatçılarının yaratıcılığının ve hayal gücünün bir kanıtıdırlar ve günümüzde sanatçılar ve mimarlar için bir esin kaynağı olmaya devam etmektedirler.
VII. Gotik Grotesklerin Eleştirisi
Gotik groteskler, grotesk görünümleri, paganizmle linkleri ve sanat içerikli değerden mahrum oldukları algısı benzer biçimde muhtelif nedenlerle eleştirilmiştir.
Birtakım eleştirmenler grotesklerin basitçe çirkin bulunduğunu ve sanat olarak değerlendirilmemesi icap ettiğini savundu. Grotesklerin çoğu zaman abartılı özelliklere ve çarpık vücutlara haiz yaratıkları tasvir ettiğine ve bunun grotesk ve itici olarak görülebileceğine işaret ediyorlar.
Öteki eleştirmenler grotesklerin pagan kökenli bulunduğunu ve Hristiyan kiliselerinde kullanılmaması icap ettiğini savundu. Birçok groteskin satirler, sentorlar ve grifonlar benzer biçimde klasik mitolojiden yaratıkları tasvir ettiğine işaret ediyorlar. Bu yaratıklar çoğunlukla pagan dinleriyle ilişkilendiriliyordu ve birtakım eleştirmenler bunların Hristiyan kiliselerinde kullanılmasının uygunsuz olduğuna inanıyor.
En son, birtakım eleştirmenler grotesklerin basitçe oldukca iyi sanat olmadığını savundular. Grotesklerin çoğu zaman kaba bir biçimde oyulmuş bulunduğunu ve öteki heykel türlerinin inceliğinden mahrum bulunduğunu belirtiyorlar. Ek olarak grotesklerin çoğu zaman yalnız alanı doldurmak için kullanıldığını ve bir binanın genel tasarımına mühim bir katkıda bulunmadığını savunuyorlar.
Bu eleştirilere karşın, Gotik groteskler birçok insan içinde popülerliğini sürdürüyor. Çoğu zaman benzersiz ve büyüleyici bir sanat biçimi olarak görülüyorlar ve bir binaya birazcık tuhaflık ve düşlem katabiliyorlar.
VIII. Modern Gotik Groteskler
Modern Gotik groteskler nispeten yeni bir olgudur, sadece hızla popüler bir mimari heykel biçimi haline geldiler. Çoğu zaman kiliselerde, katedrallerde ve öteki dini yapılarda bulunurlar, sadece müzeler, kütüphaneler ve üniversiteler benzer biçimde laik yapılarda da bulunabilirler.
Modern groteskler çoğu zaman ortaçağdaki benzerlerinden daha gerçekçidir ve çoğunlukla çağıl temaları ve sorunları tasvir ederler. Ek olarak geleneksel grotesklerden daha mizahi ya da hicivli olabilirler.
Modern grotesklerin en ünlüleri içinde Eric Gill’in Londra’daki Westminster Sarayı, Henry Moore’un Paris’teki UNESCO Genel Merkezi ve Louise Bourgeois’nın New York’taki Metropolitan Sanat Müzesi üstüne icra ettikleri yer alır.
Modern groteskler, mimari heykelin büyüleyici ve çoğunlukla gözden kaçan bir biçimidir. İnsan durumu ve toplumdaki sanatın görevi hakkındaki benzersiz bir perspektif sunarlar.
Gotik groteskler, birçok değişik biçimde yorumlanmış büyüleyici ve karmaşa bir mimari heykel biçimidir. Grotesk bedenin sembolleri, ortaçağ kaygılarının ve korkularının ifadeleri ya da yalnız dekoratif öğeler olarak görülebilirler. Anlamları mutlaka, groteskler Gotik mimari geleneğinin mühim bir parçasıdır ve günümüzde seyircileri büyülemeye ve meraklandırmaya devam etmektedir.
S: Groteskler nedir?
A: Groteskler, mimari heykellerde çoğunlukla bulunan fantastik figürlerdir. Çoğu zaman abartılı özellikleri ve çoğunlukla mizahi ya da grotesk görünümleriyle karakterize edilirler.
S: Grotesklerin tarihçesi nelerdir?
A: Grotesklerin sanat ve mimaride uzun bir geçmişi vardır. ilk başlarda antik Roma sanatında ortaya çıkmışlar ve ondan sonra ortaçağ sanatçıları ve mimarları tarafınca benimsenmişlerdir. Groteskler çoğu zaman kiliseleri ve katedralleri süslemek için kullanılırdı ve ek olarak saraylar ve kaleler benzer biçimde laik binalarda da kullanılırdı.
S: Grotesklerin önemi nelerdir?
A: Grotesklerin muhtelif anlamları ve sembolizmleri vardır. İnsan doğasının karanlık tarafını, tabiatın enerjisini ya da iyinin kötülüğe karşı zaferini temsil edebilirler. Groteskler ek olarak bir gülmece ya da hiciv biçimi olarak da görülebilir.
0 Yorum